2022. no 1. Elif Uzunagach

Political History and State Organization
of the Crimean Khanate (1441–1783)

Elif Uzunagach

(Marmara University)

Abstract. Geographically situated between the Don-Dnieper rivers, the Crimean Khanate played an important role in between the centuries XV and XVIII in Central and Eastern Europe, the Caucasus, and the northern regions of the Black Sea. After the disintegration of the Golden Horde State, the Khanate, which was established in 1441, became a subject of the Ottoman State in 1475. The Khanate became an ally for the Ottoman Empire. The Crimean Khanate served the Ottoman Empire in wars, by the order of Yavuz Sultan Selim, the Khanate soldiers made constant raids into Russia and prevented them from going to the south. The Khanate was one of the important powers of the region until the XVIII century. The dominance of the Ottoman Empire in Crimea lasted for three hundred years, with the Treaty of Kucuk Kaynarca in 1774 Crimea was separated from the Ottoman Empire and became independent, it was captured by the Russian army in 1783. The aim of this study is to analyze the political history of the Crimean Khanate and the state organization issues important for understanding the political history, by using primary and secondary sources. If there are different opinions on the use of resources, the available resources were analyzed in a comparative way. This study was made by using clear language that anyone can understand. As an outcome of the study, after analyzing all the stages of the Crimean Khanate history, the effects of the Khanate history reflected on today are revealed.

Keywords: Crimean Khanate, Ottoman Empire, Crimea, Giray, state organization.

For citation: Uzunagach E. Political History and State Organizition of the Crimean Khanate (1441–1783). Krymskoe istoricheskoe obozrenie=Crimean Historical Review. 2022, vol. 9, no. 1, pp. 40-57. DOI: 10.22378/kio.2022.1.40-57 (In Turkish)

REFERENCES

1. Ayhün, Erşahin Ahmet. Kırım Hanlığı ve Çöküş Sebepleri [The Crimean Khanate and the reasons for its collapse]. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014. (In Turkish)

2. Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) [State Ottoman Archive]. Kırım Hanı Selim Giray’ın Bağlılığını Bildirdiği Mektup [The letter of the Crimean Khan Selim-Giray about his loyalty]. A. DVNS. NMH. D, 5/23-25/12, Osmanlı Belgelerinde Kırım Hanlığı[The Crimean Khanate in the Ottoman documents]. Ed. by Kemal Gurulkan, Yusuf İhsan Genç, Uğurhan Demirbaş, Turgay Özelki, İstanbul: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, 2013. (In Turkish)

3. Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) [State Ottoman Archive]. A. DVNS. MHM. d, 7/43/124, Osmanlı Belgelerinde Kırım Hanlığı [The Crimean Khanate in the Ottoman documents]. Ed.by Kemal Gurulkan, Yusuf İhsan Genç, Uğurhan Demirbaş, Turgay Özelki, İstanbul: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, 2013. (In Turkish)

4. Bozkurt, Giray Saynur. Kırım Hanlığı’nın Yıkılışı, Yıkılışın Osmanlı Devleti Üzerindeki Tesirleri ve Avrupa Diplomasisindeki Değişiklikler [The collapse of the Crimean Khanate, the impact of the collapse on the Ottoman Empire and changes in European diplomacy]. Uluslararası Türkiye-Ukrayna İlişkileri Sempozyumu: Kazak Dönemi (1500-1800) Bildiriler [International Symposium on Turkish-Ukrainian Relations: the Kazakh Period (1500-1800) Materials]. Ed. Volodımir Melnik, Mehmet Alpargu vd., İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2015. Pp. 109-151. (In Turkish)

5. Bozkurt, Giray Saynur. Tarihsel Süreçte Kırım Hanlığı [The Crimean Khanate in the historical process]. Prof. Dr. Özkan İzgi’ye Armağan.Ed. Bahaeddin Yediyıldız, Mehmet Öz, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 2011. Pp. 135-163. (In Turkish)

6. Cemil, Tahsin. III. İslam Giray Han (1645-1654) Devrinde Kırım Hanlığı’nın Dış Siyasetinin Temel Çizgileri [The main directions of the Crimean Khanate’s foreign policy in the era of Islam Giray Khan (1645-1654)]. II. Milletlerarası Türkoloji Kongresi [II. International Congress of Turkologists], İstanbul, 1977. Pp. 12-13. (In Turkish)

7. Ertaylan, İsmail Hikmet. Gazi Geray Han Hayatı ve Eserleri [Ghazi Gerai Khan Life and work].İstanbul: Kırım Türkleri Yardımlaşma Cemiyeti. 1958. (In Turkish)

8. Fisher, Alan. Kırım Tatarları [Crimean Tatars].Translated by Eşref B. Özbilen, İstanbul: Selenge Yayınları, 2009. (In Turkish)

9. Giray, Halim. Gülbün-ü Hânân (Kırım Hanları Tarihi) Değerlendirme – Metin – Tıpkıbasım [Gulbyun-u Khanan (History of the Crimean Khans) Assessment –Text – Facsimile]. Ed. by Bekir Günay, Alper Başer, Alper Günaydın,İstanbul: İstanbul Üniversitesi Avrasya Enstitüsü Yayınları, 2013. (In Turkish)

10. Gökbilgin, Özalp. 1532-1577 Yılları Arasında Kırım Hanlığı’nın Siyasi Durumu [The political situation of the Crimean Khanate in 1532-1577 .]. Ankara: Sevinç Matbaası, 1973. (In Turkish)

11. Hammer, Joseph Von – Purgstall, Kırım Hanlığı Tarihi [History of the Crimean Khanate]. Ed. by Seyfi Say, İstanbul: İnsan Yayınları, 2013. (In Turkish)

12. Hülagü, M. Metin. Kırım Hanlığının Kuruluşu ve Türk-Rus İlişkilerindeki Yeri (1441-1783) [Formation of the Crimean Khanate and its place in Turkish-Russian relations (1441-1783)]. TİKA I. Uluslararası Türkoloji Sempozyumu Bildirileri [Materials of the International Symposium on Turkology], Kırım, 2005. Pp. 321-344. (In Turkish)

13. İnalcık, Halil. Han ve Kabile Aristokrasisi: I. Sahib Giray Döneminde Kırım Hanlığı [Khan and the ancestral aristocracy: The Crimean Khanate in the Era of Sahib Giray I]. Emel [Destiny].135 (Mart – Nisan 1983). Pp. 51-96. (In Turkish)

14. İnalcık, Halil. Kırım Hanlığı’nın Osmanlı Himayesi Altına Girmesi Meselesi [The case of the Crimean Khanate under the protection of the Ottoman Empire]. III. Türk Tarih Kongresi [III. Turkish Historical Congress].Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1948. Pp. 478-489. (In Turkish)

15. İnalcık, Halil. Kırım [Crimea]. DİA, XXV, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. Pp. 458-465. (In Turkish)

16. İnalcık, Halil. Yeni Vesikalara Göre Kırım Hanlığı’nın Osmanlı Tâbiliğine Girmesi ve Ahidname Meselesi [According to the New documents, the subordination of the Crimean Khanate to the Ottoman Empire and the Akhidnam issue].Yeni Türkiye (Kafkaslar Özel Sayısı – XI) [New Turkey (Caucasian Special Edition – XI)].81 (July – December 2015). Pp. 185-207. (In Turkish)

17. Kırımlı, Hakan. Kırım Hanlığı Tarihinde Kırımgiray Han Dönemi[The period of the Crimean Giray Khan in the history of the Crimean Khanate]. Emel [Destiny].128 (January-February 1982). Pp. 9-23. (In Turkish)

18. Kocabaş, Süleyman. Kafkasya’da Osmanlı-Rusya Rekabetinin Fiilen Başlaması Kırım Hanlığı ve 1569 Astarhan Seferi Türk Ekvatorunun Doğuşu[The actual beginning of the Ottoman-Russian rivalry in the Caucasus, the Crimean Khanate and the birth of the Turkish equator in the Astargan campaign of 1569]. Yeni Türkiye (Kafkaslar Özel Sayısı – XI) [New Turkey (Caucasian Special Edition – XI)].81 (July – December 2015). Pp. 356-266. (In Turkish)

19. Kurat, Akdes Nimet. IV-XVIII Yüzyıllarda Karadeniz Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri [Turkic tribes and states in the Northern Black Sea region in the IV-XVIII centuries].Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 1972. (In Turkish)

20. Kurat, Akdes Nimet. Topkapı Sarayı Müzesi Arşivindeki Altın Ordu, Kırım ve Türkistan Hanlarına Ait Yarlık ve Bitikler [Labels of the Golden Horde, Crimea and Turkestan Khans in the archive of the Topkapi Palace Museum].İstanbul: Bürhaneddin Matbaası, 1940. (In Turkish)

21. Kurat, Akdes Nimet. Türkiye ve İdil Boyu (1569 Astarhan Seferi, Ten-İdil Kanalı ve XVI-XVII. yüzyıl Osmanlı – Rus Münasebetleri [Turkey and Idolatrous Boyhood (Astrakhan Expedition of 1569, Ten-Idil and Ottoman-Russian relations of the XVI-XVII centuries)].Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2011. (In Turkish)

22. Kuzucu, Serhat. Kırım Hanlığı ve Osmanlı Rus Savaşları 1787-1792 [The Crimean Khanate and the Ottoman-Russian Wars of 1787-1792].İstanbul: Selenge Yayınları, 2013. (In Turkish)

23. Maksudoğlu, Mehmet. Kırım Türkleri [Crimean Turks].İstanbul: Ensar Neşriyat, 2009. (In Turkish)

24. Novoselyskiy, A. A. XVII Yüzyılın Birinci Yarısında Moskova Devletinin Tatarlarla Mücadelesi [The struggle of the Moscow state with the Tatars in the first half of the XVII century].Translated byKemal Ortaylı, ed. byErhan Afyoncu, İlyas Kamalov, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2011. (In Turkish)

25. Ortaylı, İlber. Osmanlı Döneminde Ana Hatlarıyla Kırım Hanlığı [The Crimean Khanate with its main lines in the Ottoman period]. Tarih Boyunca Balkanlardan Kafkaslara Türk Dünyası Semineri [Seminar of the Turkic World from the Balkans to the Caucasus throughout history].İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi, 1996. Pp. 71-78. (In Turkish)

26. Ortegin, Hasan. Kırım Hanlarının Şeceresi [Genealogy of the Crimean Khans].İstanbul: Bürhaneddin Matbaası, 1938. (In Turkish)

27. Osmânü’l-Kırımî, Abdullah bin Rıdvân. Tevârih-i Deşt-i Kıpçak. Ed. by Rasih Selçuk Uysal, İstanbul: Post Yayınları, 2016. (In Turkish)

28. Otar, İsmail. Kırım Hanları Cedveli [List of rulers of the Crimean Khanate]. Kırım Dergisi [Crimean Magazine].18 (1977). Pp. 3-8. (In Turkish)

29. Özenbaşlı, Ahmet. Çarlık Hakimiyetinde Kırım Faciası [The Crimean catastrophe under the tsarist government].Translated byİsmail Otar, Eskişehir: Kırım Halkbilim Araştırma Gençlik ve Spor Kulubü Derneği, 2004. (In Turkish)

30. Öztürk, Yücel. Kırım Hanlığı [Crimean Khanate]. Türkler [Turks].8, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002. Pp. 480-513. (In Turkish)

31. Öztürk, Yücel. Kırım Hanlığı [Crimean Khanate]. Yeni Türkiye (Kafkaslar Özel Sayısı – XI) [New Turkey (Caucasian Special Edition – XI)].81 (July – December 2015). Pp. 213-256. (In Turkish)

32. Soysal, Abdullah. Müstakil Kırım Hanlığının Kuruluşu ve ilk Han’ı Hacı Giray [Creation of the Independent Crimean Khanate and its first Khan Hadji-Giray]. Emel [Destiny].I/5 (July 1961) . Pp. 8-10. (In Turkish)

33. Soysal, Abdullah. Müstakil Kırım Hanlığının Kuruluşu ve İlk Han’ı Hacı Giray [Creation of the Independent Crimean Khanate and its first Khan Hadji-Giray]. Emel [Destiny].I/3 (May 1961). Pp. 22-23. (In Turkish)

34. Sroeckovsky, V. E. Muhammed Geray Han ve Vasalları [Muhammad-Gerai Khan and his vassals]. Translated by Kemal Ortaylı, Ankara: Su Yayınları, 1979. (In Turkish)

35. Turan, Ahmet Nezihi. Kırım Hanlığı Kadı Sicilleri Hakkında Notlar [Notes on the Cadian registers of the Crimean Khanate]. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi [Journal of Turkish Culture Studies].9 (Güz 2003). Pp. 1-16. (In Turkish)

36. Ülküsal, Müstecib. Kırım Türk-Tatarları: (dünü, bugünü, yarını) [Crimean Turks-Tatars: (past, present, future)]. Ankara: Baha Matbaası, 1980. (In Turkish)

37. Ürekli, Muzaffer. Rus Yayılması Karşısında Kırım Hanlığı ve Kafkasya [The Crimean Khanate and the Caucasus in the face of Russian expansion]. Kafkas Araştırmaları I [Caucasian Studies I].Ed. by Mehmet Saray, Muzaffer Ürekli vd., İstanbul: Acar Yayınları. Pp. 12-24. (In Turkish)

38. Ürekli, Muzaffer. Kırım Hanlığı’nın Kuruluşu ve Osmanlı Himayesinde Yükselişi (1441-1569) [Creation of the Crimean Khanate and its rise under the protection of the Ottoman Empire (1441-1569)]. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1989. (In Turkish)

39. Velyaminov-Zernov, V. V. Kırım Yurtına ve Ol Taraflarga Dair Bolgan Yarlıglar ve Hatlar: Kırım Hanlığı Tarihine Dair Kaynaklar[Bulgarian label and lines about the homeland of the Crimea and the old parties: sources on the history of the Crimean Khanate]. Ed. by A. Melek Özyetgin, İlyas Kamalov, Ankara, 2009. (In Turkish)

About the author: Elif Uzunagach – Ph.D. (History), Department of History, Marmara University (Istanbul, Turkey); elifuzunagac@gmail.com